Weerbaar leven, een aanrader voor iedere christen die iets vindt of iets wil vinden van burgerlijke ongehoorzaamheid!
Tijdens workshops lukt het ons over het algemeen om de sfeer er goed in te houden. We maken een grap, we zijn eerlijk, we gebruiken zelfspot en proberen toch een beetje te schuren zonder moralistisch te zijn. Er is altijd één moment tijdens de workshop waarop een groot deel van de deelnemers met gefronste wenkbrauwen naar ons gaat kijken.
Tijdens de workshop God in de klimaatcrisis bespreken we welke dingen je zelf zou kunnen doen om duurzamer te leven. Bij het onderdeel systeemverandering komt het gesprek vaak op burgerlijke ongehoorzaamheid. Voor veel deelnemers is dit een brug te ver. Duurzame christenen hebben bijvoorbeeld een moestuin, delen hun groente met hun buren of de voedselbank en maken een vegetarische maaltijd voor een hulpbehoevende. Dit is allemaal super goed natuurlijk, maar voor velen is jezelf aansluiten bij een protestbeweging een echte no-go. Het beeld wat de meesten hebben van een beweging als Extension Rebellion of de christelijke variant Christian Climate Action ligt soms niet ver weg van hun beeld van voetbalhooligans.
Sam Janse, een emeritus predikant, dook samen collega’s voor zijn nieuwste boek de Bijbel in. In het boek Weerbaar leven gaat hij op zoek naar de vraag of we iets kunnen leren van de profeten in de Bijbel als het gaat om klimaatverandering en sociale ongelijkheid. De profeten stonden op tegen onrecht, kwamen in botsing met de heersende machten en waren zelden geliefd. Biedt de Bijbel ruimte voor maatschappelijk protest?
Tijdens het lezen van dit boek kom je al snel achter dit antwoord. Ja, deze ruimte is er. Als je Micha 6:8 leest zou je dit zelfs als een oproep kunnen zien. De voorbeelden van maatschappelijk protest in de Bijbel zijn legio. De profeten gingen zéér ver, vaak met gevaar voor eigen leven. In het Nieuwe Testament is het niet anders. Johannes de Doper, Paulus, maar natuurlijk ook Jezus Christus stonden allemaal op tegen de autoriteit, tot hun dood erop volgde. De vraag is: hoe groot is deze ruimte? Wat zijn de voorwaarden voor geweldloos verzet? Is het ethisch juist om niét in protest te komen bij onrechtvaardigheid?
Ik ga natuurlijk niet alles verklappen. Toch wil ik iedere christen die een mening heeft of wil hebben over protestbewegingen uitdagen dit boek erbij te pakken en het op je gemak te lezen. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met reflectievragen. Wat betekent dit, wat je gelezen hebt, voor jouw keuzes? Hoe verhoud je jezelf tot klimaatonrechtvaardigheid? De kans is groot dat je nooit meer hetzelfde zult kijken naar de (christelijke) protestbeweging. Veel leesplezier.
Samuel van Klinken
